ریشه تلسکوپ های امروزی در برافروختن آتش

تلسکوپ های امروزی ریشه در نیاز مردم باستان به برافروختن آتش دارد.

هنگام مطالعه بر روی مورد دشواری از نزدیک بینی، هانس لیپرشی، عینک ساز هلندی، به این واقعیت رسید که آرایه های خاصی از عدسی ها، اشیای دوردست را بزرگنمایی می کنند و این آغاز تولد تلسکوپ امروزی بود.

نخستین تلسکوپ لیپرشی یا «عینک پرسپکتیو هلندی» دارای بزرگنمایی 3x بود. گالیله از این طرح استفاده کرد و تلسکوپ بهتری ساخت که دارای بزرگنمایی 5x بود؛ این رقم قابل مقایسه با حتی آماتورترین تلسکوپ های امروزی نیست که دارای بزرگنمایی دست کم 50x هستند. منجمان آماتور امروزی به طور معمول با بزرگنمایی بالغ بر 200x کار می کنند.

داستان اختراع تلسکوپ در نوع خود خواندنی است اما پیش از لیپرشی یا حتی گالیله، کشفیات دیگری وجود داشتند که کلیدی برای ظهور این اختراع بودند.

جزء اصلی هر تلسکوپی بسته به نوع طراحی، عدسی ها یا آینه آن هستند. تلسکوپ منکسرکننده از عدسی ها برای انکسار یا خم کردن نور ستاره بهره می برد و تلسکوپ های منعکس کننده نیز از آینه ها برای منعکس کردن نور استفاده می کنند.

پیش از اختراع تلسکوپ، شیشه در دسترس بود که نخستین شاهد فرایند تولید شیشه توسط انسان به حدود سه هزار سال پیش از میلاد باز می گردد؛ زمانی که مهره های شیشه ای ریزی در شمال سوریه و مصر به عنوان محصول فرعی کار با فلز تولید می شدند.

فناوری ساخت شیشه در بخش هایی از آسیا و مصر حدود هزار و 500 سال پیش از میلاد اوج گرفت و بسیار زود به تولید ظروف و مهره های شیشه یی برای جواهرآلات منجر شد. تولید شیشه در سراسر جهان با سرعت متغیر ادامه یافت، اما همزمان با این امر، کشفیات مهمی دیگری در حال ظهور بودند.

حدود قرن هشتم پیش از میلاد، رومی ها و مصریان با کره های شیشه یی آزمایش انجام می دادند. این کره ها در تلاش برای افزایش قدرت نور برای کمک به روشن کردن آتش با آب پر می شدند. حدود صد سال بعد، عدسی ها از بلورها و کوارتزها صیقل داده شدند.

روایت های اندکی در خصوص نخستین کاربرد عدسی های شیشه یی وجود دارند اما آریستوفان در سال 424 پیش از میلاد در یکی از نمایشنامه هایش به یک «شیشه سوزان» اشاره می کند که گفته می شود، یک عدسی بوده که برای روشن کردن آتش به کار رفته است.

در زمان های بعد و در قرن 12، «سنگ های خوانشی» برای راهبان و دانش آموزان با هدف شفاف کردن متن به کار می رفتند.

این عدسی ها با دو نیم کردن یک کره شیشه ای ساخته می شدند و آزمایشها نشان می داد که کره های با اندازه های مختلف که دارای انحناهای مختلفی بودند، بزرگنمایی بیشتر یا کمتری تولید می کردند.

در قرن 13، استفاده از عدسی های شیشه یی سرانجام در عینک ها متداول شد. با این حال، حدود چهار قرن پس از آن بود که لیپرشی کشفی را صورت داد که ستاره شناسان امروزی باید تا ابد وامدار آن باشند.